Πριν λίγες μέρες είχα την μεγάλη χαρά να παρευρεθώ στην πρεμιέρα τη θεατρικής παράστασης ΔΩΔΕΚΑ του Παναγιώτη Πετρόπουλου, σε σκηνοθεσία του Εμμανουήλ Μαύρου, στο Θέατρο Δρόμος.
Όταν μιλάμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε κανέναν μας δεν έρχεται στο μυαλό το όνομα του Ρότζερ Κέισμεντ (Roger Casement). Για ποιο λόγο; Ποιος ήταν άραγε αυτός ο άνθρωπος; Για ποιους κατατρεγμένους αγωνίστηκε; Γιατί καταδικάστηκε;
Απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα παίρνουμε αναλυτικά μέσα από το βιογραφικό δράμα ΔΩΔΕΚΑ, που πραγματεύεται τις τελευταίες 12 ώρες πριν την εκτέλεση του Πατέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Iρλανδού επαναστάτη Sir Roger Casement, ο οποίος ενώ εργάστηκε ως διπλωμάτης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, έγινε γνωστός ως ακτιβιστής και ανθρωπιστής, βάζοντάς τα με το πανίσχυρο κράτος του Βελγίου, την κυβέρνηση του Περού, τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες της εποχής του, πριν στραφεί κατά της ίδιας της Βρετανικής αυτοκρατορίας, παλεύοντας για την απελευθέρωση της Ιρλανδίας.
Πως μπορεί να χωρέσει μια ζωή σε δώδεκα ώρες για να μην επαναληφθεί η ιστορία της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από εταιρείες και κυβερνήσεις; Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ο επαναστάτης Ιρλανδός, ο ομοφυλόφιλος. Μια ζωή γεμάτη περιπέτεια, ανατροπές, συγκινήσεις, πάθη και διαρκή αγώνα για τους κατατρεγμένους ανθρώπους. Και πόσο άδικο δεν είναι επί της ουσίας να οδηγείται κάποιος στην εκτέλεση λόγω των σεξουαλικών του προτιμήσεων;
Μπαίνοντας στην σκηνή του Θεάτρου ο Κέισμεντ είναι ξαπλωμένος στο κρεββάτι του κελιού του και ξυπνάει βλέποντας σαν όραμα την πολυαγαπημένη του μάνα και μέσα από ένα συγκινητικό διάλογο μαζί της, αρχίζουμε σιγά σιγά να γνωρίζουμε την σπουδαία αυτή προσωπικότητα. Εμείς ως θεατές διεισδύουμε στις τελευταίες 12 ώρες του ήρωά μας πριν την εκτέλεσή του. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα ο πρωταγωνιστής εξομολογείται την πολυτάραχη ζωή του, στον καθολικό εφημέριο της φυλακής, Πατέρα Κάρεϊ.
Δεν θα σταθώ στην ανάλυση των ιστορικών γεγονότων, που πρέπει να παρακολουθήσετε την παράσταση για να τα γνωρίσετε, αλλά ως θεατής στα συναισθήματα που μου γέννησαν τα 80 λεπτά της εκπληκτικής αυτής παράστασης.
Αρχικά, θέλω να αναφερθώ στο εξαιρετικά καλογραμμένο και συγκινητικό κείμενο του Παναγιώτη Πετρόπουλου, που με τρόπο απλό και κατανοητό μας εξηγεί ποιος ήταν ο σπουδαίος αυτός ήρωας, τι βίωσε, για όλα αυτά που αγωνίστηκε και για ποιο λόγο οδηγήθηκε τελικά στην εκτέλεση. Αν κρίνω δε ότι είναι η πρώτη του θεατρική δουλειά, καταλαβαίνω ότι με την άρτια γραφή του έχουμε να δούμε ακόμη πολλά και σπουδαία από τον ίδιο στο εγγύς μέλλον.
Ας περάσω τώρα στις σπουδαίες ερμηνείες τον ηθοποιών μας. Ο Νίκος Πανόπουλος, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, με εντυπωσίασε με την σπουδαία ερμηνεία του. Καθηλωτικός από τα πρώτα λεπτά της παράστασης, με έντονη εσωτερικότητα και συναισθηματισμό στην ερμηνεία του, χωρίς υπερβολές και με απόλυτο σεβασμό στον σπουδαίο ήρωα που ενσαρκώνει, φέρει εις πέρας με απόλυτη επιτυχία το πολύ δύσκολο και απαιτητικό εγχείρημα. Θεωρώ ότι ο πρωταγωνιστής έβαλε ένα στοίχημα με τον εαυτό του, που το κέρδισε απόλυτα. Κάποιες στιγμές ένιωσα σαν να είχα μπροστά μου τον ίδιο τον Κέισμεντ.
Δίπλα του εξίσου εντυπωσιακή και η ερμηνεία του Γιάννη Αποστολίδη ως Πατέρας Κάρει. Τον Γιάννη τον είχα δει και σε άλλες δουλειές του Θεάτρου Δρόμος στο παρελθόν. Πιστεύω, ότι ο συγκεκριμένος ρόλος του πήγαινε απόλυτα και το τελικό αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Ο ηθοποιός φαίνεται ότι έχει δουλέψει αρκετά με τις εκφράσεις του προσώπου του, καθόλη τη διάρκεια που ο Ρότζερ του αφηγείται τη ζωή του και τον παρακολουθεί. Θεωρώ ότι ο Γιάννης Αποστολίδης με τις κινήσεις του, τους μορφασμούς του και τις αντιδράσεις του στα όσα βίωσε και του εξομολογήθηκε ο πρωταγωνιστής, είναι σαν να τον ακούμε να μιλάει, καταφέρνει τα συναισθήματα του να μας τα περάσει νοητά και αυτό είναι κάτι το πολύ σπουδαίο.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να πω ότι το τελικό υψηλού επιπέδου και αισθητικής θεατρικό αποτέλεσμα δεν θα ήταν το ίδιο, αν δεν είχε βάλει την μοναδική του πινελιά ο σκηνοθέτης της παράστασης Εμμανουήλ Μαύρος.
Τα multimedia στοιχεία – ευρήματα που χρησιμοποίησε ο σκηνοθέτης είναι εντυπωσιακά και ταιριάζουν απόλυτα με την υπόθεση και την ροή του έργου. Η ιστορία όπως έχουμε αναφέρει διαδραματίζεται στο κελί του πρωταγωνιστή, οπότε με τα σκηνοθετικά του τεχνάσματα ο Εμμανουήλ Μαύρος από την αρχή μας βάζει στο κλίμα και στο συναίσθημα που θα ακολουθήσει. Επιπλέον, πολύ σημαντικές και οι αναφορές σε ιστορικές στιγμές του ήρωα μέσα από το video wall. Ενδιαφέρον σκηνοθετικό τέχνασμα και η συμμετοχή στην υπόθεση του έργου του Διευθυντή των φυλακών και της μητέρας του Κέισμεντ νοητά (ακούγονται οι φωνές τους) από τους Σάββα Πογιατζή και Ήρα Δαμίγου.
Τα κουστούμια των πρωταγωνιστών και τα σκηνικά του έργου από τις Μάγδα Καλορίτη και Ρένα Σανταμούρη δένουν απόλυτα και με σεβασμό στην υπόθεση του έργου και στην εξέλιξη της δράσης του.
Τέλος δεν μπορώ να μην αναφερθώ και στις φωτογραφίες και την αφίσα της παράστασης από την Χριστίνα Φυλακτοπούλου. Για μένα, από τις καλύτερες αφίσες που έχω δει τα τελευταία χρόνια.
Συνοψίζοντας, προτείνω ανεπιφύλακτα για όλους τους λόγους που ανέφερα παραπάνω και για πολλούς άλλους ακόμη να δείτε την σπουδαία αυτή παράσταση. Μια παράσταση με πολλές αναγνώσεις, που δίνει πολλή τροφή για σκέψη και προβληματισμό και σίγουρα δεν αρκεί να την δεις μια και μόνο φορά, γιατί κάθε φορά θα ανακαλύπτεις νέα στοιχεία που θα σου ανοίγουν νέους ορίζοντες.
Και το τελικό ερώτημα που τίθενται; Τέτοιες προσωπικότητες δεν θα έπρεπε κάθε κοινωνία να τις κάνει σημαία και πρότυπό της για τις επόμενες γενεές; Κανονικά θα έπρεπε, αλλά δυστυχώς στις σύγχρονες κοινωνίες που επικρατεί ο ανταγωνισμός, η απόλυτη έλλειψη αλτρουισμού και δοτικότητας στον συνάνθρωπο, δυστυχώς τα πρότυπα μας πάνε πολύ πίσω σαν κοινωνία.
Προσωπικά, μέσα από το έργο αυτό θαύμασα από κάθε άποψη τον σπουδαίο Ρότζερ Κέισμεντ και θα επιθυμούσα αν γινόταν να υπάρξουν μελλοντικά και άλλες τόσο σπουδαίες προσωπικότητες για ένα καλύτερο και πιο δίκαιο αύριο, για κοινωνίες που θα επικρατεί ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σπεύστε να δείτε την παράσταση κάθε Τετάρτη στις 21:00 στο Θέατρο Δρόμος. Το ΔΩΔΕΚΑ ήρθε για να μείνει και σίγουρα φέρνει νέο αέρα στα θεατρικά μας πράγματα. Και πάλι πολλά μπράβο σε όλους τους συντελεστές της!
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ:
Art Magazino 