
Το αγαπημένο Studio Μαυρομιχάλη μας έχει συνηθίσει σε παραστάσεις πολύ αξιόλογες, δύσκολες, με βαθιά νοήματα, υψηλού επιπέδου. Οπότε πηγαίνοντας την Κυριακή 27 Νοεμβρίου στο Θέατρο ήξερα ότι θα δω κάτι πολύ καλό. Αυτό που παρακολούθησα όμως πραγματικά ξεπέρασε κάθε προσδοκία μου. Αναφέρομαι στην παράσταση “Ο καθένας πεθαίνει μόνος του” του Χανς Φάλαντα!
Το μυθιστόρημα του Φάλαντα θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας αντιφασιστικής λογοτεχνίας. Μας αποκαλύπτει τον τρόπο, με τον οποίο εγκαθίσταται στις ανθρώπινες συνειδήσεις ο ολοκληρωτισμός, απειλώντας με πλήρη αφανισμό τόσο την ψυχή όσο και το σώμα. Μας υπενθυμίζει ότι ο ναζισμός δεν είναι ένα μουσειακό απολίθωμα του παρελθόντος, αλλά μια υπαρκτή απειλή στο σήμερα.

Κεντρική ιστορία είναι αυτή των Κβάνγκελ, μια αληθινή ιστορία, την οποία ανακάλυψε ο συγγραφέας σε φακέλους της Γκεστάπο μετά το τέλος του ναζιστικού καθεστώτος. Ο Ότο Κβάνγκελ είναι ένας εργοδηγός σε εργοστάσιο επίπλων που έχει μετατραπεί σε εργοστάσιο που φτιάχνει φέρετρα. Η Άννα είναι η γυναίκα του. Όταν ο γιος τους σκοτώνεται στον πόλεμο, αποφασίζουν να αντισταθούν με τον δικό τους τρόπο. Γράφουν κάρτ ποστάλ κατά του Χίτλερ που τις αφήνουν σε κεντρικά σημεία για να αφυπνίσουν τον Γερμανικό λαό.
Με αφορμή αυτή την κεντρική ιστορία, βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας να αποτυπώνονται μια σειρά διαφορετικών χαρακτήρων, συμπεριφορών, γεγονότων, ανάλογα με τα προσωπικά κίνητρα απέναντι στο καθεστώς.

Η σκηνοθεσία του Φώτη Μακρή είναι συγκλονιστική. Από τα πρώτα λεπτά νιώθεις σαν να ζεις σε εκείνη την εποχή, γίνεσαι ένα με τα προβλήματα των απλών καθημερινών ανθρώπων. Το έργο είναι με πολύ μαεστρία σκηνοθετικά δουλεμένο, που είναι σαν να παρακολουθείς μια πολύ καλή κινηματογραφική ταινία. Πολύ ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι πρωταγωνιστές κατά τη διάρκεια της υπόθεσης, αφηγούνται και σε πρώτο πρόσωπο τόσο τους χαρακτήρες τους, όσο και δίνουν πληροφορίες για την πορεία της υπόθεσης που διαδραματίζεται.
Βλέπεις σίγουρα στοιχεία του χαρακτήρα σου στους ήρωες – πρωταγωνιστές της παράστασης. Και αυτό γιατί προβλήματα όπως αυτά της επιβίωσης, της ανεργίας, της ανέχειας, είναι θέματα που απασχολούν κάθε εποχή, πόσο μάλλον την πολύ δύσκολη, από κάθε άποψη, εποχή που ζούμε. Και το γεγονός ότι ο άνθρωπος ξεχνάει πολύ εύκολα, μπροστά στις υποσχέσεις της εξουσίας, για ένα αύριο πολύ καλύτερο γεμάτο όνειρα και ελπίδα, επίσης είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει σαν λαό.

Τα σκηνικά και κουστούμια της Μάγδας Καλορίτη είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Επίσης βρήκα πολύ ενδιαφέρον και έξυπνο στην προσέγγιση μας, ότι όταν μπαίνεις στην αίθουσα του θεάτρου, οι πρωταγωνιστές της παράστασης πριν ξεκινήσει το έργο, μας παραλαμβάνουν κατά ομάδες και μας δείχνουν τα πολύ ενδιαφέροντα σκηνικά / ευρήματα / φωτογραφίες, δίνοντας μας ιστορικές λεπτομέρειες, που μας βοηθούν να διεισδύσουμε από την αρχή στην συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.
Από τις λίγες παραστάσεις που έχω δει και δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια ερμηνεία, θεωρώ ότι η χημεία μεταξύ των πρωταγωνιστών είναι τόσο δυνατή και οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών τόσο συγκλονιστικές. Πολλά συγχαρητήρια λοιπόν σε όλο τον θίασο ανεξαιρέτως, στους πρωταγωνιστές Κωνσταντίνο Δημητρακάκη, Βασιλίνα Κατερίνη, Στέλλα Κρούσκα, Φώτη Μακρή, Στέλιο Πετράκη, Έφη Ρευματά, Φοίβο Σαμαρτζή, Κλεοπάτρα Τολόγκου, Μενέλαο Χαζαράκη.

«Ο καθένας πεθαίνει μόνος του», λέει ο Φάλαντα. Και συμπληρώνει: «Όχι, δεν είναι ένα έργο για το θάνατο. Είναι ένα έργο για τη ζωή». Και αυτό ακριβώς είναι το βαθύτερο νόημα που θέλει να μας περάσει η παράσταση. Πάντα να προσπαθούμε, να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο αύριο, να μη σταματάμε να ονειρευόμαστε και να ελπίζουμε σε πιο όμορφες μέρες, να απαιτούμε, να διεκδικούμε, να μη σκύβουμε το κεφάλι, να αντιστεκόμαστε γιατί μόνο μέσα από την αντίσταση έρχεται η πραγματική ελευθερία.
Μια παράσταση υψηλών αξιώσεων, πολύ μεγάλης δυσκολίας, που όμως φεύγοντας νιώθεις πραγματικά χορτάτος από πάρα πολύ καλό θέατρο. Μην την χάσετε με τίποτε, μια παράσταση πιο επίκαιρη από ποτέ. Σπεύστε στο Studio Μαυρομιχάλη κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 19:00!
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση: