Το Art Magazino έχει την χαρά και την τιμή να φιλοξενεί τον Ιορδάνη Καλέση! Αφορμή η παράσταση στην οποία συμμετέχει «Καραϊσκάκης: Ὁ παρεξηγημένος ἥρωας» που παρουσιάζεται αυτήν την περίοδο στο Θέατρο Αυλαία – Πολυχώρος Τεχνών. Οι διαχειριστές του blog Παναγιώτης Πετρόπουλος και Γιώργος Λιναρίτης συνομιλούν μαζί του σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη.
Καλησπέρα Ιορδάνη, θα θέλαμε να μας μιλήσεις για την παράσταση στην οποία συμμετέχεις «Καραϊσκάκης: Ὁ παρεξηγημένος ἥρωας», ποιος είναι ο ρόλος σου;
Καλησπέρα. Χαίρομαι πολύ που συνομιλώ μαζί σας στο Art Magazino.
Η παράσταση «Καραϊσκάκης: Ο παρεξηγημένος ήρωας» διάνυσε μια επιτυχημένη πορεία το καλοκαίρι σε επιλεγμένες πόλεις της περιφέρειας, με πρεμιέρα στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη και εξαιτίας της θερμής ανταπόκρισης των θεατών αποφασίστηκε να συνεχίσει το ταξίδι του.
Στις παραστάσεις που οργανώθηκαν για τη χειμερινή λοιπόν σεζόν, με ιδιαίτερη φροντίδα και μεράκι στο Θέατρο της Ημέρας, η παρουσία και τα σχόλια του κόσμου ήταν εξίσου θετικά και θερμότατα και κάπως έτσι, καθώς ολοκληρώνονταν και αυτός ο δεύτερος κύκλος παραστάσεων, ο Πολυχώρος Αυλαία αποφάσισε ότι αυτό το θεατρικό ταξίδι του Καραϊσκάκη, αξίζει να συνεχιστεί.
Άνοιξε λοιπόν τις πόρτες του και την κεντρική του σκηνή, αυτή τη φορά στον Πειραιά και έδωσε την ευκαιρία στο θεατρόφιλο κοινό, σε όσους από τους θεατές δεν το έχουν ήδη κάνει, να γίνουν μέρος αυτής της περιπέτειας. Να παρακολουθήσουν τη ζωή και το έργο ενός από τους… παρεξηγημένους ήρωες της ελληνικής επανάστασης, του Γεώργιου Καραϊσκάκη. Αυτή είναι με δυο λόγια η πορεία μας έως σήμερα.
Τώρα σε ότι έχει να κάνει με το ρόλο μου η αλήθεια είναι ότι δεν πρόκειται για έναν αλλά για τρεις ρόλους, αφού ξεκινώ ως Κίτσος Μπότσαρης , έπειτα υποδύομαι έναν Τούρκο απεσταλμένο του Κιουταχή και καταλήγω μετά τη δίκη του Καραϊσκάκη να ζωντανέψω στη σκηνή και τον οπλαρχηγό Μπουντούρη.
Για ποιο λόγο ο Καραϊσκάκης είναι παρεξηγημένος ήρωας; Οι ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης τι μπορούν να πουν στις μέρες μας και πως μπορούν να μας εμπνεύσουν;
Οι άνθρωποι τους οποίους χαρακτηρίζουμε ως ήρωες σίγουρα έχουν κάτι που ξεπερνά τον μέσο όρο. Κάτι ιδιαίτερο, κάτι μοναδικό. Έχει να κάνει με το χαρακτήρα τους, με τα βιώματά τους, κυρίως –κατά τη γνώμη μου – έχει να κάνει με τον τρόπο που επιλέγουν να ξεπερνούν τις δυσκολίες που βρίσκουνε μπροστά τους. Κάτι που για τους περισσότερους στη θέση τους θεωρείται ακατόρθωτο, γι’ αυτούς γίνεται κατορθωτό.
Σκεφτείτε ένα παιδί να μεγαλώνει σε χρόνια μαύρα και σκοτεινά, υπό τουρκική κατοχή, παρατημένο από τον πατέρα του, να το κοροϊδεύουν οι συνομήλικοί του και να ταπεινώνουν όλοι την μητέρα του πίσω από την πλάτη του αλλά και εμπρός του. Να το σκάει στην εφηβεία από το σπίτι, να ανεβαίνει στα βουνά, να φτιάχνει τη δική του κλέφτικη ομάδα και να θέλει να τα βάλει και να νικήσει όλους τους ισχυρούς αφέντες της εποχής. Αυτό είναι ηρωισμός. Όταν ακολουθείς την καρδιά σου και το δίκιο, με όποιο κόστος.
Δεν αποτελεί έμπνευση ένας τέτοιος βίος ακόμη και σήμερα; Ειδικά αν έχεις μεγαλώσει χωρίς υλικά εφόδια, χωρίς ξεχωριστή μόρφωση, ουσιαστικά με όλον τον κόσμο εναντίον σου;
Όμως, θα χαρακτηριστεί παρεξηγημένος ο Γεώργιος Καραϊσκάκης γιατί όσο ζούσε ίσως δεν του αποδόθηκε η αναγνώριση που του άξιζε πραγματικά. Ήταν ο πιο αντρείος, με αμέτρητες νίκες απέναντι στους Τούρκους. Ατρόμητος πολεμιστής. Οξυδερκής στη μάχη και ασταμάτητος στο πεδίο. Κι όμως δικάστηκε και κατηγορήθηκε εν ζωή, ως προδότης της πατρίδας. Δεν πρόλαβε να ζήσει τις τιμές και τη δόξα άλλων συναγωνιστών του. Κυνηγήθηκε από τον Μαυροκορδάτο. Έδωσε ότι είχε και δεν είχε στον αγώνα.
Το θεατρικό έργο ανεβαίνει σε ένα πανέμορφο Πολυχώρο Τεχνών, το θέατρο Αυλαία στον Πειραιά. Είναι από τους λίγους χώρους τέχνης που έχει η πόλη. Δεδομένου ότι έχεις συμμετάσχει σε παραστάσεις που έγιναν σε ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., πόσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει για την αποκέντρωση των θεατρικών χώρων και των εστιών πολιτισμού πέρα από το κέντρο της Αθήνας;
Όλοι το γνωρίζουν ότι η συγκέντρωση τόσων θεατρικών χώρων στην Αθήνα δεν βοηθά κανέναν ουσιαστικά. Ούτε τους συντελεστές των θεατρικών παραγωγών, ούτε τους θιασάρχες, ούτε καν τους θεατές, οι οποίοι – αλήθεια – με ποιο κριτήριο να διαλέξουν μια παράσταση ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλες;
Όταν δεν έχεις κανέναν προγραμματισμό για τη μοίρα τόσων ηθοποιών που βγαίνουν κατά χιλιάδες κάθε χρόνο από τις δεκάδες δραματικές σχολές, εργαστήρια, κολλέγια, ιεεκ ,- γιατί κακά τα ψέματα στο επάγγελμα του ηθοποιού επικεντρώνεται το πρόβλημα-, πως να μην έχεις αυτόν τον συγκεντρωτισμό; Πώς να μην έχεις αυτόν τον ανελέητο ανταγωνισμό; Μήπως κερδίζει ο πολιτισμός από την παρουσία τόσων θεατρικών προτάσεων; Άλλο πράγμα είναι η ελευθερία και άλλο η ασυδοσία. Αυτά ίσως είναι και χιλιοειπωμένα.
Τα πολλά λόγια όμως είναι φτώχεια. Να που μας δίνεται η ευκαιρία να σας καλέσουμε σε έναν χώρο πραγματικά πανέμορφο στο Θέατρο Αυλαία στον Πειραιά. Μας δίνεται η ευκαιρία να απαντήσουμε θετικά σε αυτή την ανάγκη για αποκέντρωση. Όλοι οι άνθρωποι του θιάσου, που συνεχίζουμε να στηρίζουμε αυτή την όμορφη δουλειά, είδαμε πάρα πολύ θετικά αυτή τη δυνατότητα που μας δόθηκε. Είπαμε ναι. Θα πάμε στον Πειραιά!
Έχεις μεγάλη συμμετοχή σε θεατρικά έργα για παιδιά. Μίλησε μας λίγο για το πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν ηθοποιό να παίζει σε παραστάσεις για παιδιά και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κερδίσει τους μικρούς θεατές.
Καταλαβαίνω αυτό που λέγεται ότι είναι δύσκολο να κερδίσεις τους μικρούς θεατές, γιατί αν κάτι δεν τους αρέσει θα αφαιρεθούν κατά τη διάρκεια της παράστασης ή ότι ακόμη μπορεί να αρχίσουν να μιλάνε, να μην προσέχουν, μέχρι και να σηκώνονται από τη θέση τους και να τσακώνονται μεταξύ τους έχω ακούσει. Όμως ξέρω πως αν κάποιος ηθοποιός παίζει με την ψυχή του και με όλη του την ενέργεια από το πρώτο λεπτό της παράστασης και έχει εξασκημένα τα φυσικά του μέσα , εννοώ το σώμα του, τη φωνή του, είναι σχεδόν απίθανο να μην κερδίσει τους μικρούς θεατές.
Συνήθως οι ηθοποιοί χάνουν την προσοχή των παιδιών κυρίως για έναν και μοναδικό λόγο. Γιατί παίζουν τους ρόλους τους σαν μεγάλοι. Υποδύονται τους ρόλους τους χωρίς την ελευθερία της παιδικότητας και τη χαρά του παιχνιδιού. Ξεχνούν την αθωότητα που είχαν όταν έπαιζαν στους δρόμους, στις αλάνες , στις πλατείες, όταν κι αυτοί ήταν στην ηλικία των μικρών αυτών θεατών.
Νομίζω δεν πρόκειται για κάποια μαγική φόρμουλα ή κάποια δύσκολη εξίσωση. Όταν απευθύνεσαι σε παιδιά πρέπει να χαίρεσαι που βρίσκεσαι πάνω στη σκηνή και να βάζεις δίπλα σου ισότιμα, με αλήθεια, στο παιχνίδι που λέγεται θέατρο, τους μικρούς θεατές, όπως όταν ήσουνα παιδί.
Τα τελευταία χρόνια είσαι καλλιτεχνικός υπεύθυνος του θιάσου «Πλώρη» των εκδόσεων Παρισιάνου, μίλησε μας για αυτή την καλλιτεχνική σου δραστηριότητα.
Είναι μια συνεργασία που ξεκίνησε τυχαία, έπειτα από μια πρόταση να σκηνοθετήσω ένα δραματοποιημένο παραμύθι των εκδόσεων Παρισιάνου, που εκείνο το καιρό αποφάσισαν να ανοιχτούν και στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Ήταν στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και είδα αυτή την πρόταση πραγματικά ως μια τεράστια ευκαιρία. Έβαλα το κεφάλι κάτω και άρχισα να δουλεύω, να φαντάζομαι, να προτείνω, να υλοποιώ. Το ένα έφερε το άλλο και δημιουργήθηκε κάτι πιο οργανωμένο με παραστάσεις σε νηπιαγωγεία και δημοτικά. Έπειτα λόγω της πανδημίας, μετακινηθήκαμε στο διαδίκτυο.
Όμως το θέατρο δεν είναι για το ίντερνετ. Δεν είναι σινεμά. Δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά χωρίς θεατές στον ίδιο χώρο. Στο εδώ και τώρα, που λέμε εμείς οι άνθρωποι του θεάτρου.
Τέλος πάντων για να μην μακρηγορώ, εξακολουθώ να δουλεύω σκληρά, να σχεδιάζουμε στις εκδόσεις τις νέες μας θεατρικές δουλειές, στοχεύοντας σε κάτι πιο άμεσο και ζωντανό για τους μικρούς μας φίλους.
Επιπλέον είσαι μέλος της ομάδας indigo theatre project η οποία είχε ανεβάσει πολύ πετυχημένες παραστάσεις, τι περιμένουμε να δούμε από την ομάδα στο μέλλον;
Με τους Indigo theatre project φτιάξαμε μια πολύ δυνατή παράσταση προ πανδημίας στο θέατρο Αλκμήνη. Το «Όλα όσα γνωρίζω στ΄αλήθεια» του Αυστραλού δημοφιλούς συγγραφέα Andrew Bowell , που ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Και φέτος ανεβάζουμε «Τα παιδιά του ήλιου» του Μαξίμ Γκόρκυ.
Και οι δύο απόπειρές μας να επικοινωνήσουμε αυτά τα κείμενα στους θεατές είχαν εξαιρετική απήχηση για νεοεμφανιζόμενη θεατρική ομάδα. Συνεχίζουμε κάθε Κυριακή στις 21:00 στο θέατρο 104 στον Κεραμεικό, τις παραστάσεις του Γκόρκυ.
Στις μέρες μας πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κάνει ένας καλλιτέχνης τα όνειρα του πραγματικότητα και πως φαντάζεσαι τον εαυτό σου 20 χρόνια μετά;
Αναλόγως τα όνειρα! Αν ένας καλλιτέχνης έχει όνειρο στις μέρες μας να βγάλει πολλά λεφτά, μάλλον θα αποδειχτεί κάτι εξαιρετικά δύσκολο. Αν έχει άλλα όνειρα ίσως να κατορθώσει κάποια από αυτά αλλά και πάλι η εποχή που διανύουμε θα έλεγα ότι είναι εχθρική σε ότι έχει να κάνει με την αυθεντική καλλιτεχνική δημιουργία. Αναλόγως λοιπόν τα όνειρα και τα μέσα που χρησιμοποιεί κανείς για να τα πετύχει.
Ποιους καλλιτέχνες θαυμάζεις, θα ήθελες να συνεργαστείς με κάποιους στο μέλλον;
Λείπουν τα πρότυπα, για να συνεχίσω την κουβέντα από εκεί που την άφησα στην προηγούμενη απάντηση. Λείπουν οι σπουδαίοι καλλιτέχνες. Όχι όμως γιατί δεν υπάρχουν αλλά γιατί δεν τους δίνεται η δυνατότητα να έχουν την αίγλη, τη δόξα, τη λαϊκή εκτίμηση που είχαν κάποιοι συνάδελφοί τους στο παρελθόν ή και γιατί μπορεί να μην τους γνωρίζει κανείς!
Γιατί δεν τους ευνοούν οι συνθήκες. Ή γιατί έχουν συμβιβαστεί με τις συνθήκες. Υπάρχουν για παράδειγμα σπουδαίοι και σπουδαίες ηθοποιοί Πραγματικά σπουδαίοι. Πιστεύω ανώτεροι από το παρελθόν σε όλους τους τομείς. Σε κατάρτιση, σε μόρφωση, σε φυσικά προσόντα, σε καλλιέργεια, με πτυχία. Όμορφοι και όμορφες. Ταλαντούχες και ταλαντούχοι νέοι άνθρωποι με όνειρα, με ψυχή, καλόκαρδοι, εργατικοί. Ακόμη και σπουδαίοι σκηνοθέτες και ταλαντούχοι ανήσυχοι λογοτέχνες, συγγραφείς, ποιητές. Κάτι συμβαίνει; Που είναι όλοι αυτοί; Ποια πρότυπα προβάλλονται από τα τηλεοπτικά κανάλια και τα social media;…
Τι είναι επιτυχία για σένα;
Επιτυχία για μένα είναι να ξαπλώνω το βράδι στο κρεβάτι μου και να με παίρνει γλυκά ο ύπνος.
Ποια τα μελλοντικά σου σχέδια Ιορδάνη;
Να είμαι υγιής και να εργάζομαι. Αυτά είναι τα σχέδιά μου.
Τι κάνεις τον ελεύθερό σου χρόνο, έχεις κάποια χόμπι που θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας;
Ασχολούμαι αρκετές ώρες στο σπίτι με το μοντάζ εικόνων και τον τελευταίο καιρό έχω αρχίσει να μαθαίνω να σχεδιάζω 3d αντικείμενα στον υπολογιστή! Το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον! Το κάνω έτσι, αρχικά σαν χόμπι. Μου αρέσει…
Ακόμη, διαβάζω πολύ. Ενημερώνομαι για οτιδήποτε αφορά στην επικαιρότητα. Αυτό είναι βίτσιο!!… Ακούω μουσική. Περιποιούμαι τα φυτά , περπατάω αρκετά.
Ιορδάνη σε ευχαριστούμε για την όμορφη κουβέντα μας, εμείς σου ευχόμαστε από καρδιάς ό,τι καλύτερο και πάντα επιτυχίες!
Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στην οποία συμμετέχει ο Κωνσταντίνος κάνετε ένα «κλικ» εδώ: «Καραϊσκάκης: Ὁ παρεξηγημένος ἥρωας»
Art Magazino 