Λόγω των έκτακτων συνθηκών, οι ημερομηνίες των παραστάσεων είναι πολύ πιθανόν να αλλάξουν
Συμφωνία αρ. 8 σε φα μείζονα, έργο 93
Allegro vivace e con brio
Allegretto scherzando
Tempo di Menuetto
Allegro vivace
«Σε κανένα άλλο έργο του Μπετόβεν δεν βρίσκεται περισσότερο απελευθερωμένο το απόλυτο καλλιτεχνικό σθένος όσο στην Όγδοη Συμφωνία» γράφει ο συνθέτης Ρίχαρντ Βάγκνερ. Μικρή σε διάρκεια (μόνο η Πρώτη διαρκεί λιγότερο) και με δομή που ξαναγυρίζει στα πρότυπα των Μότσαρτ και Χάυντν (Μενουέτο αντί για Σκέρτσο, απουσία αργού μέρους κτλ.), η συμφωνία αυτή γράφτηκε ανάμεσα στο 1811 και το 1812 και πρωτοπαρουσιάστηκε σε ιδιωτική συναυλία τον Απρίλιο του 1813 στη Βιέννη. Υπήρξε αγαπημένη του συνθέτη, ο οποίος την ίδια εποχή έγραφε φλογερά γράμματα προς την άγνωστη Αθάνατη Αγαπημένη: «Ω, συνέχισε να μ’ αγαπάς, μην περιφρονήσεις την τόσο πιστή καρδιά του αγαπημένου σου L.». Όταν ρώτησαν τον Μπετόβεν γιατί η Όγδοη ήταν λιγότερο δημοφιλής από την Έβδομη απάντησε έντονα: «Γιατί η Όγδοη είναι τόσο πολύ καλύτερη!».
Συμφωνία αρ. 9 σε ρε ελάσσονα, έργο 125
Allegro ma non troppo, un poco maestoso
Scherzo. Molto vivace – Presto
Adagio molto e cantabile
Presto – Allegro assai – Allegro molto assai (alla Marcia) – Andante maestoso – Adagio ma non troppo, ma divoto – Allegro energico, sempre ben marcato – Allegro ma non tanto – Prestissimo
«Καθεμιά από τις οκτώ άλλες συμφωνίες είναι η άμεση έκφραση μιας στιγμής της ζωής, μιας μεγάλης ώρας με νεανικές ελπίδες, με αγάπη, ηρωισμό, τραγική πάλη με το πεπρωμένο, αποκοίμισμα μέσα στη φύση, παραισθησιακή επίκληση των μεγάλων σκιών του δάσους, μελαγχολία και αγαλλίαση διονυσιακή ή, πιο απλά, χαλάρωση του νου, που ξεφεύγει από τις έγνοιες του και γελά» γράφει ο Ρομαίν Ρολλάν. Ο Μπετόβεν γράφει τις πρώτες οκτώ συμφωνίες του σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο των δέκα χρόνων. Μετά σιωπά, ως προς τη συγκεκριμένη φόρμα, για άλλα δέκα χρόνια, μέχρι να έρθει η Ενάτη Συμφωνία, έργο 125.
Δημιούργημα άρρηκτα συνδεδεμένο, συμβολικά και ουσιαστικά, με την ίδια την ανθρώπινη φύση και υπόσταση, στέκεται δίπλα στην Καπέλα Σιστίνα του Μιχαήλ Άγγελου και στον Φάουστ του Γκαίτε. Ο συνθέτης ξεφεύγει εντελώς από το κλασικό πλαίσιο και, χρησιμοποιώντας χορωδία και τέσσερις σολίστ τραγουδιστές στο τελευταίο μέρος του έργου, μελοποιεί μέρος της Ωδής στη χαρά του Φρήντριχ Σίλλερ, για να αποστάξει την πνευματική του πορεία. Ανθρώπινη αλληλεγγύη, ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα, ελεύθερη σκέψη, όλα σε μια μουσική ενότητα σπάνιας ποιότητας και εξέλιξης, από το σκοτεινά δραματικό Allegro στο αγωνιώδες Scherzo και με ένα συγκλονιστικά νοσταλγικό Adagio να προηγείται του Φινάλε, όπου συμπυκνώνεται ένα πανανθρώπινο μήνυμα, λυτρωτικό και εξαγγελτικό: «Ω χαρά, εξαίσια φλόγα θεϊκή, ουράνια κόρη από τα Ηλύσια, με φλογισμένη έκσταση προχωράμε στο ιερό σου!» ήταν ο στίχος του Σίλλερ που πιθανότατα παρακίνησε τον Μπετόβεν να ακολουθήσει τη Θεία Μούσα του στο υπέρτατο δημιούργημά του.
«Ποτέ, από την εποχή του Αισχύλου, η ανθρώπινη ψυχή δεν είχε αισθανθεί την ανατριχίλα από τη γιγάντια πνοή μιας μεγαλοφυΐας όσο την ημέρα αυτή», έγραψε ένας μουσικοκριτικός μετά την πρεμιέρα της Ενάτης στις 7 Μαΐου 1824 στη Βιέννη, με τον Μπετόβεν να βρίσκεται –γεμάτος αγωνία, έμπλεος πάθους και ταυτόχρονα σαστισμένος από το παραλήρημα του κοινού– ανάμεσα στους μουσικούς της ορχήστρας, σε μια σπαρακτική εικόνα, παλεύοντας με την κώφωσή του και δονούμενος από τους πιο προμηθεϊκούς ήχους, τους δικούς του.
Ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα του φετινού φεστιβαλικού καλοκαιριού σε διεθνές επίπεδο. Μια εμπειρία ζωής για τους λάτρεις της μουσικής. Το Ωδείο Ηρώδου Αττικού είναι ο τελευταίος από τους –μόλις πέντε– σταθμούς της παγκόσμιας περιοδείας Beethoven 250 – Symphony Cycle (Μπετόβεν 250 – Ο κύκλος των συμφωνιών), μετά το Palau de la Música στη Βαρκελώνη, το Harris Theater στο Σικάγο, το Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη και το Barbican στο Λονδίνο. Στο πλαίσιο των παγκόσμιων εορτασμών για τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Μπετόβεν, η κορυφαία στον κόσμο Orchestre Révolutionnaire et Romantique γιορτάζει τα 30 χρόνια της ερμηνεύοντας όλες τις συμφωνίες του Μπετόβεν.
Η ορχήστρα θα παρουσιαστεί στο Ηρώδειο με μαέστρο τον ιδρυτή της, σερ Τζον Έλιοτ Γκάρντινερ (Sir John Eliot Gardiner), σε ένα ανεπανάληπτο γεγονός-ορόσημο στην ιστορία του Φεστιβάλ και της κλασικής μουσικής στην Ελλάδα. Σε αυτό το πενθήμερο μουσικό ταξίδι, μαζί της θα βρίσκεται η σπουδαία βιολονίστρια Isabelle Faust (Ισαμπέλλε Φάουστ), σολίστ στο Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα, και οι Lucy Crowe (Λούσυ Κρόου), σοπράνο, Jess Dandy (Τζες Ντάντυ), κοντράλτο, Ed Lyon (Εντ Λάιον), τενόρος, και Tareq Nazmi (Τάρεκ Νάζμι), βαθύφωνος, σολίστες στο 4ο μέρος της 9ης Συμφωνίας, στο οποίο συμπράττει και η Monteverdi Choir (Χορωδία Μοντεβέρντι).
Τα πλάσματα του Προμηθέα (μουσική μπαλέτου): Οβερτούρα, Εισαγωγή και αποσπάσματα από την Α΄ Πράξη – Συμφωνία αρ. 1 – Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα • Σολίστ Isabelle Faust βιολί
Συμφωνία αρ. 2 – Συμφωνία αρ. 3, «Ηρωική»
Συμφωνία αρ. 4 – Συμφωνία αρ. 5
Συμφωνία αρ. 6, «Ποιμενική» – Συμφωνία αρ.7
Συμφωνία αρ. 8 – Συμφωνία αρ. 9 • Μonteverdi Choir • Σολίστ Lucy Crowe σοπράνο, Jess Dandy κοντράλτο, Ed Lyon τενόρος, Tareq Nazmi βαθύφωνος
Μουσική διεύθυνση Sir John Eliot Gardiner
Τα πλάσματα του Προμηθέα, μουσική μπαλέτου, έργο 43
Οβερτούρα, Εισαγωγή & αποσπάσματα από την Α΄ Πράξη
Πληροφορίες
Ημερομηνία: 27 Ιουνίου 2020
Ώρα έναρξης: 21.00
Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Οδός Διονυσίου Αρεοπαγίτου,
Αθήνα
Art Magazino 