Συνομιλία με τον Θανάση Χλιάρα!

Το Art Magazino έχει την χαρά και την τιμή, να φιλοξενεί έναν υπέροχο καλλιτέχνη, τον Θανάση Χλιάρα! Αφορμή η παράσταση που γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί, το «Γάμος σημαίνει…» που παρουσιάζεται στον Χώρο Τέχνης Ασωμάτων από 9 Οκτωβρίου. Οι διαχειριστές του blog Παναγιώτης Πετροπουλος και Γιωργος Λιναριτης συνομιλούν μαζί του σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη.

Καλησπέρα κύριε Χλιάρα, θα θέλαμε να μας μιλήσετε για την παράσταση «Γάμος σημαίνει…».

Πρόκειται για μία σύγχρονη κωμωδία που προσεγγίζει τον γάμο δύο ανθρώπων είτε ως μυστήριο είτε ως απλή σχέση, όταν αυτός με την φθορά του χρόνου αρχίζει να ξεθωριάζει. Μία κωμωδία που με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο αναδεικνύει τον έτερον εγώ του κάθε πρωταγωνιστή και που ενώ φέρεται ν αποδυναμώνει την σχέση του ζεύγους με τις αλήθειες που λέει, τελικά ενδυναμώνει τον ίδιο τον Γάμο. Ο Γάμος δεν κινδυνεύει από την Αλήθεια μα από την τεμπελιά.

Θεωρείτε την κωμωδία πιο δύσκολο είδος θεάτρου απ’ ότι ένα δράμα ή ένα κοινωνικό έργο;

Έχω διδαχτεί πως ως κωμωδία ορίζεται ένα έργο βασισμένο σε ένα πολύ έξυπνο κείμενο, γραμμένο από τον συγγραφέα του με τέτοιο τρόπο ώστε να αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης Ψυχής πάνω σε δύσβατα μονοπάτια. Η κωμωδία είναι η ανθρώπινη διάσταση της τραγωδίας.

Με ποιο σκεπτικό επιλέγετε την θεματολογία και τους ήρωες ενός θεατρικού έργου;

Η θεματολογία ενός θεατρικού έργου πιστεύω πως ήταν και είναι πάντα η επικαιρότητα. Σήμερα στην Ελλάδα οι δύο στους πέντε γάμους καταλήγουν σε διαζύγιο μετά από ελάχιστο χρόνο συμβίωσης. Οι παππούδες μας δεν έζησαν τέτοιες καταστάσεις. Έζησαν χειρότερες. Πολέμους, πείνα, φτώχεια, την απειλή του θανάτου κάθε μέρα. Κι όμως, επιβίωσαν – κι έτσι υπάρχουμε κι εμείς σήμερα, γιατί έζησαν μαζί. Μαζί… Οι ήρωες είναι η πινελιά του κάθε συγγραφέα, η ικανότητα να δημιουργεί εργαλεία με ανθρώπινη μορφή και λαλιά, κίνηση κι ανάσα, συχνά μα όχι κατά κανόνα, μέσα από προσωπικά βιώματα ή παρατηρώντας την καθημερινότητα των ανθρώπων.

Αν κάποιος σας έλεγε να διαλέξετε μεταξύ της υποκριτικής, της σκηνοθεσίας, και της συγγραφής ποιον από αυτούς τους ρόλους θα επιλέγατε; Ποιος σας εκφράζει καλύτερα;

Αναμφισβήτητα της συγγραφής! Είναι η Αρχή, η Έμπνευση, το σημείο αναφοράς όλων όσων θ ακολουθήσουν. Στην ζωή μου επιδιώκω τον έλεγχο κάποιων πραγμάτων μόνον όταν νιώθω πως μπορώ να τα προστατέψω. Ο γραπτός μου λόγος είναι το πνευματικό μου παιδί. Η σκηνοθεσία και η υποκριτική είναι ο νους και η φωνή αυτής της προστασίας πως ως πατέρας προσφέρω στο πνευματικό μου παιδί, από παρερμηνείες. Στα έργα μου υπάρχει έντονο το στοιχείο της φιλοσοφίας, με δυνατά μηνύματα που χτίζουν γερές γέφυρες με τον θεατή και στην φάση αυτή τουλάχιστον νιώθω την ανάγκη να μετέχω εντός κι εκτός σκηνής και όχι μόνον με την πένα μου. Δεν γνωρίζω για πόσο ακόμη, μα δεν νομίζω για πολύ.

Εκτός από καλλιτέχνης είσαστε και ξεναγός! Θα θέλαμε να μας πείτε ποια είναι τα συναισθήματα σας όταν ξεναγείτε ανθρώπους που έρχονται από όλα τα μέρη του κόσμου και αν αυτό είναι πηγή έμπνευσης για τα κείμενα σας.

Η ξεναγική Τέχνη είναι για μένα λειτούργημα. Είναι ευθύνη να παρουσιάζω τον Πολιτισμό του τόπου μου μετά από πολύ διάβασμα και την απαραίτητη γνώση που εμπλουτίζεται καθημερινά, σε επισκέπτες που σέβομαι το υστέρημα τους αλλά και το ενδιαφέρον τους για τον τόπο μας. Το συναίσθημα όμως όταν ξεναγώ είναι ένα: χαρά! Και η υποκριτική Τέχνη γίνεται τότε εργαλείο, γιατί γελώντας ή χαμογελώντας μαθαίνει κανείς γρήγορα και καλά. Αν εγώ δεν περνώ όμορφα με τους επισκέπτες μας, πώς περιμένω να περάσουν αυτοί καλά μαζί μου έχοντας απέναντι τους τον Παρθενώνα ή άλλα μνημεία μας; Σπάνια όμως οι επισκέπτες μας γίνονται πηγή έμπνευσης για τα έργα μου. Το αντίθετο συμβαίνει. Γίνονται οι ίδιοι το πεδίο έκφρασης των εμπνεύσεων μου από τα έργα μου! Παίρνουν ρόλους. Γίνονται κρυφοί πρωταγωνιστές, εν γνώση τους! Απαγγέλουν τραγικούς ποιητές, χορεύουν, σκέπτονται, φιλοσοφούν, ερευνούν αλήθειες, σχήματα, μορφές, τεχνοτροπίες, μπαίνουν στο νου του κάθε καλλιτέχνη παππού μας. Το λατρεύω αυτό το λειτούργημα!

Έχετε δημιουργήσει την εθελοντική ομάδα πολιτισμού «Κοινωνική Ακαδημία» όπου αφιλοκερδώς κάνετε δωρεάν διαλέξεις και ξεναγήσεις στους απλούς συμπολίτες μας. Ποια η αφορμή ή η ανάγκη που σας οδήγησε να δημιουργήσετε αυτήν την ομάδα;

Η κρίση που μαστίζει τον τόπο μας. Η αντίδραση μου στο να επιβληθεί στις ζωές μας και μάλιστα μία βίαια αλλαγή που δεν έχει προηγούμενο. Θεωρώ πως είναι κρίση αξιών περισσότερο παρά οικονομική. Η κοινωνία μας βρίσκεται σε κρίση επιλογών. Βιάζεται να λύσει με μπαλώματα τα προβλήματα της αγνοώντας όμως πως αυτά δημιουργήθηκαν εδώ και καιρό . Χωρίς την βοήθεια του Πολιτισμού δεν θα υπάρξει λύση κι έξοδος. Το βιβλίο, η Τέχνη, το Θέατρο είναι σπουδαίες διέξοδοι. Τα μουσεία μας οι σημαντικές πνευματικές κι αισθητικές αποδράσεις μας. Όταν αντιλαμβάνεται κανείς το Κάλλος, τότε βλέπει την σωστή διάσταση όλων των άλλων εννοιών.

Έχετε ανεβάσει ένα έργο στο Σικάγο των ΗΠΑ, το «Chromosome», μιλήστε μας για αυτήν την εμπειρία.

Θα μου επιτρέψετε να σας διορθώσω. Δεν έχω ανεβάσει το Chromosome. Έχω γράψει απλά το κείμενο. Που αφορά μια ιστορία σχέσης δύο ανθρώπων που προέρχονται από δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους και προσπαθούν να την κρατήσουν ζωντανή, ο κάθενας με τον τρόπο του, γιατί πιστεύουν στην αρχή του “ Έρως ανίκατε μάχαν”.

Εάν σας έλεγε κάποιος να επιλέξετε ανάμεσα στις καλλιτεχνικές σας ιδιότητες, ποια θα επιλέγατε;

Σίγουρα ο συγγραφέας, μα με το μέταλλο του ηθοποιού και την ευρυγώνια διορατικότητα του σκηνοθέτη. Όταν γράφω τα έργα μου, τα βλέπω να παίζουν κιόλας, ακούω τις φωνές των ηθοποιών επί σκηνής, τις άρσεις και τις θέσεις τους, ζω την μοναδικότητα της στιγμής της συγγραφής σε όλες τις διαστάσεις της.

Είσαστε ένας ανήσυχος καλλιτεχνικά άνθρωπος, ξέρουμε ότι πάντα κάτι ετοιμάζετε, πείτε μας ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια;

Ο Προμηθέας! Η επόμενη χρονιά είναι για μένα και τον θίασο μου η χρονιά που επιτέλους θα κοιτάξω τον Προμηθέα στην Ψυχή του προσπαθώντας ν αποκωδικοποιήσω όλα τα σκοτεινά σημεία του Αισχύλου με μία σε βάθος απόδοση. Και η προσέγγιση στη νέα γενιά. Θεατρικά και τα δύο! Υπάρχει και η τηλεόραση με την οποία φλερτάρω έντονα αλλά ακόμη δεν έχω πειστεί να κάνω το επόμενο βήμα…

Ποια ήταν η πρώτη φορά που βγήκατε στη σκηνή και τι συναισθήματα είχατε όταν αντικρίσατε πρώτη φορά το κοινό;

Είχα μπει στα ρούχα, το σώμα και την ψυχή του Κάδμου, των ευριπίδειων Βακχών. Ένιωσα την ανάγκη του να υμνήσει τον θεό Διόνυσο και τον πόνο του για τον χαμό του Πενθέα. Έλιωσαν τα ξυπόλυτα πόδια μου όταν έπρεπε να φέρω πίσω στην Θήβα τα κομμάτια του και να κλάψω μαζί με την μητέρα του για τον τραγικό χαμό του. Τα είκοσι μέτρα του διαδρόμου από την αριστερή πάροδο στην ορχήστρα του θεάτρου του Κολωνού έδειχναν για μένα κατσάβραχα του Κιθαιρώνα και νιώθω πως τα ίχνη τους θα μείνουν για πάντα εκεί. Αγαπώ το κοινό, από πολύ νέος το αντιμετωπίζω με αγάπη. Ένιωθα σίγουρος για την δουλειά μου εκείνο το βράδυ και περίμενα την αποδοχή του κοινού. Το χειροκρότημα του όμως ήταν ανάσα ψυχής για μένα.

Τι είναι επιτυχία για εσάς;

-Χμ, δύσκολη ερώτηση. Η ίδια η λέξη με οδηγεί στην απάντηση. Όταν φτάσω ή σταθώ επί της Τύχης. Όταν επιτυγχάνω τον στόχο μου, ελεύθερα, χωρίς πήχεις ή πίεση. Εκεί αρχίζει η επιτυχία. Από την θεική της διάσταση μετά την επίτευξη του στόχου και την ψυχική ανάταση που ακολουθεί.

Ποιους καλλιτέχνες θαυμάζετε, ποιοι σας εμπνέουν;

Πολλοί και πολυδιάστατοι καλλιτέχνες θα έλεγα. Από την σκηνοθετική τελειομανία του Φειδία στα γλυπτά του, την κίνηση του Μιχαήλ Άγγελου, τα απόκρυφα συναισθήματα του Λεονάρντο, την συγγραφική δεινότητα του Ομήρου, του Ευριπίδη, του Πιραντέλο, του Μπρεχτ, τα ταξείδια στον ωκεανό της Ποίησης του Καβάφη, την πολυσύνθετη υποκριτική δεινότητα του Αλ Πατσίνο και την μοναδική αξία του Λιβαθινού, του Τερζόπουλου και του Τορνατόρε. Φυσικά με την μουσική της Τρίτης Συμφωνίας. Ακολουθούν πολλοί άλλοι. Ως καλλιτέχνη όμως θεωρώ κι έναν ερασιτέχνη που ζωγραφίζει ένα καραβάκι ή ένα παιδάκι που απαγγέλλει ένα ποίημα και ιδρώνει στη σκέψη να ξεχάσει κάποιον στίχο ενώπιον δασκάλων και γονέων.

Τι κάνετε τον ελεύθερο σας χρόνο, ποια τα χόμπι σας;

Ο Χρόνος ορίζεται ως Αξία. Δεν υπάρχει ελεύθερη Αξία. Υπάρχει μόνον Αξία. Δεν έχω λοιπόν ελεύθερο χρόνο. Ακόμη κι όταν ταξειδεύω, σκέπτομαι, εμπνέομαι, σχεδιάζω. Μιλώ στον εαυτό μου αλλά ψάχνω και το έτερον μου εγώ.

Κύριε Χλιάρα ευχαριστούμε από καρδιάς για την υπέροχη κουβέντα μας και ευχόμαστε κάθε επιτυχία στην παράσταση σας αλλά και σε ό,τι άλλο στο μέλλον!

Ελπίζω οι αναγνώστες να λάβουν την υπενθύμιση της πλήρους κατανόησης των καθημερινών εννοιών και της ορθής χρήσης τους. Τότε θα καταλάβουν και τον δικό μου ορισμό του “Γάμου”. Σας ευχαριστώ θερμά !

Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση κάνετε ένα κλικ εδώ: https://artmagazinoweb.wordpress.com/2019/10/02/gamos-simainei/

Επιμέλεια Παναγιώτης Πετρόπουλος – Γιώργος Λιναρίτης